Վիսկիի արտադրության պատմությունն ու էվոլյուցիան

Երբևէ մտածե՞լ եք, թե որտեղից է գալիս «վիսկի» բառը։ Նույն վիսկին, որը խմում ենք տոներին կամ, ուղղակի, առանց որևէ առիթ։ Այս բառը գալիս է հին գալական «uisge beatha» բառակապակցությունից, որն էլ իր հերթին նշանակում է «կյանքի ջուր», և, իսկապես, շատ մարդկանց համար վիսկին կյանքի ջուր է, միայն վիսկի խմելիս ես ունենում այն զգացողությունը, որ այս աշխարհի ապրող ու գործող մասնիկն ես։

Հիմա հասկանանք, թե ինչպես է ստեղծվել խմիչքը, որը կարողացել է դարերով զարմացնել մարդկանց և մնալ սիրելի խմիչքների պահարանում։

Շոտլանդիայում վիսկին թորվել է հարյուրավոր տարիներ։ Որոշ ապացույցներ կան, որ թորման արվեստը կարող էին երկիր բերել քրիստոնյա միսիոներ վանականները, բայց երբեք չի ապացուցվել, որ լեռնաշխարհի ֆերմերներն իրենք չեն հայտնաբերել, թե ինչպես թորել ոգելից խմիչքը գարու ավելցուկից:

Վիսկիի մասին ամենավաղ պատմական հիշատակումը եղել է շատ ավելի ուշ, պարոն Ջ. Մարշալ Ռոբը իր «Շոտլանդական վիսկի» գրքում գրել է վիսկիի ստեղծման և գործածման մասին։

Երբ 1506 թվականի սեպտեմբերին թագավոր Ջեյմս IV Ինվերնեսում էր, նրա գանձապահի հաշիվները համապատասխանաբար ամսի 15-ի և 17-ի համար գրառումներ ունեին՝  «For ane flacat of aqua vite to the King․․․»։ Հավանական է, որ aquavitae-ն այս դեպքում խմելու սպիրտ է նշանակել:

Շոտլանդիայի խորհրդարանի ակտերում թորման գործարանի մասին ամենավաղ հիշատակումը, ըստ երևույթին, եղել է 1690 թվականին, երբ հիշատակվում է հայտնի Ferintosh թորման գործարանը, որը պատկանում էր Դունկան Ֆորբսին Կալոդենից:

Ինչպես տեսնում ենք դեռևս դարեր առաջ մարդիկ պատրաստում և խմում էին վիսկի։ Հին ժամանակներում ոգելից խմիչքները մեծ համբավ են ունեցել։ Ոգելից խմիչքներ օգտագործվել են գրեթե ամենօր։ Այսօր ամեն ինչ տարբեր է, վիսկին համարվում է խմիչք, որը չես կարող խմել մեծ բաժակներով՝ ջրի նման, այն պետք է վայելել՝ փոքր կում անելով։

Երբեմն վիսկին մատուցում են սառույցի հետ, որպեսզի վիսկի խմելու հաճույքը երկար տևի և ունենա ավելի նուրբ համ։

Վիսկիի արտադրության պատմությունից

Մինչ այս վիսկի պատրաստում էին ֆերմերները, կամ առանձին մարդիկ, սակայն շուտով վիճակը փոխվեց։ Սկսվեցին ստեղծվել հանրային և մասնավոր թորման գործարաններ, օրինակ Bushmills-ը առաջին օրինական թորման գործարանն էր Հյուսիսային Իռլանդիայում մոտ 1608 թվականին: Բացի այդ, Շոտլանդիայի խորհրդարանի ակտերում արդեն կային որոշ գրառումներ վիսկիի վերաբերյալ 1690 թվականին: Այստեղ հիշատակվում է Fentosh անունով հայտնի վիսկիի թորման գործարանը, որը գտնվում էր Կալոդենի Դունկան Ֆորբսի խնամակալության տակ։

Այս ժամանակաշրջանում է, որ վիսկի պատրաստելու արդեն վաղուց հաստատված պրակտիկան տարածվեց Նոր աշխարհում: 1600-ականներին շոտլանդացի և իռլանդացի ներգաղթյալները սկսեցին բնակություն հաստատել Կանադայի և Միացյալ Նահանգների շրջակայքում գտնվող տարածքներում: Շուտով նրանք սկսեցին թորել վիսկիի իրենց նոր տարբերակները։

Կենտուկիի շրջակայքում նրանք հայտնաբերեցին, որ ջրի կրաքարի պարունակությունը գրեթե կատարյալ համընկնում է այն ամենի հետ, ինչ կարող եք գտնել Շոտլանդիայում կամ Իռլանդիայում: Եվ ահա այդ վայրը, որտեղ թորումը սկսվել է Ամերիկայում համաշխարհային ճանաչում է ձեռք բերել:

Վիսկին կարևոր դեր էր խաղում ամերիկյան հեղափոխական պատերազմի ժամանակ։ Մարդիկ արտադրում էին վիսկի մեծ քանակությամբ՝ որպես բրիտանական թագից դուրս ապրանքների և ծառայությունների համար վճարելու միջոց: Այնուհետև Էվան Ուիլյամսի կողմից ստեղծվեց առաջին առևտրային ամերիկյան թորման գործարանը, որը հիմնվել է 1783 թվականին Կենտուկի նահանգի Լուիսվիլի մոտակայքում:

Վիսկին հետաքրքիր պատմություն ունի, ոչ ոք չգիտի թե կոնկրետ ո՞վ և ե՞րբ է վիսկին ստեղծել, սակայն գիտենք, որ վիսկիի համար պարտական ենք շոտլանդացիներին։ Խմիչքի ամեն մի տեսակ մեր կյանքը ավելի հետաքրքիր ու նոր գույներով է լցնում։

Վիսկին այժմ արտադրվում է գրեթե ամենուր՝ Ամերիկայում, Ճապոնիայում, Եվրոպայում և այլն։ Սրանք համարվում են խոշոր արտադրողներ, սակայն չպետք է մոռանալ նաև հայկական վիսկի փորձելու մասին։ Այն նույնպես ունի տարբերվող համ և հայկականին բնորոշ ոգի։

Հայկական վիսկի ձեռք բերելը բավականին հեշտ է, կարող ես գնել խանութից, կարող ես նաև պատվիրել օնլայն, որտեղ կգտնես այնպիսի մանրամասներ ինչպիսիք են՝ տարիքը, արտադրող բրենդը, եթե գրես «վիսկի գին» կտեղեկանաս նաև գնի մասին։ Գնի՛ր և վայելի՛ր վիսկի, չէ՞ որ լավ վիսկիները երկար չեն մնում տեղում։