Կոնյակի դասակարգման տեսակները

Կոնյակը երկար և մարտահրավերներով լի պատմություն ունի։ Հետաքրքիր է, թե ինչպես է այն ստեղծվել, և ժամանակակից խնջույքների անբաժանելի մաս դարձել։

 Կոնյակը ունի դարերի պատմություն, որը սկսվում է 16-րդ դարից, երբ գերմանացիները առաջին անգամ Ֆրանսիա եկան և իրենց հետ բերեցին գինիներ, որոնք շուտով փչացան, և հենց այդ ժամանակ էլ ծնվեց կոնյակ ստեղծելու միտքը, որը սկզբում գինին վերակենդանացնելու միջոց էր ուղղակի։

Այսպիսով, կոնյակը դարձավ բավականին հայտնի Մեծ Բրիտանիայում, սակայն այն հասանելի չէր բնակչության բոլոր խավերին իր բարձր արժեքի պատճառով։ 19-րդ դարում արդեն տեխնոլոգիայի զարգացման հետ կոնյակի արտադրությունը և տարածումը ավելի մեծացավ և տարածվեց, որի շնորհիվ էլ կոնյակը հանրաճանաչություն ձեռք բերեց և սկսեց հայտնվել գրեթե բոլոր սեղաններին։

Կոնյակի մուտքը Հայաստան ավելի ուշ է եղել, սակայն ոչ ուշացած։ Կոնյակագործությունը Հայաստանում սկսվել է 1887 թվականից։ Գիլդիայի վաճառական Ներսես Թաիրյանի կողմից, Երևանում ստեղծվել է առաջին գինու գործարանը, որը հեղափոխական էր ալկոհոլային խմիչքների ոլորտում։ Գինու վերամշակման գործարանում կոնյակի սպիրտի թորման համար տեղադրվել է երկու հրդեհային տարանջատման սարքեր։

Թորումը և կոնյակի պատրաստման գործընթացն իրականցվել է դասական ֆրանսիական տեխնոլոգիայով, ինչպես ֆրանսիական կոնյակներն են։ Այդ ժամանակահատվածում գրեթե 150 տարվա պատմություն ունեցող կոնյակները ձեռք էին բերել մեծ համբավ և ժողովրդավարություն։

Այժմ Հայաստանում վաճառվում են կոնյակի տարբեր տեսակներ, որոնք համարվում են ալկոհոլային խմիչքների ցանկալի տեսականի։ Տոներն ու խնջույքները ընկերակցվում են կոնյակի մշտական ներկայությամբ, երբեմն էլ լցնում առօրյա երեկոները վառ գույներով։

Կոնյակն ունի հատուկ դասակարգում, որը այնքան էլ միանշանակ չէ, այսինքն կարող է փոքր ինչ տարբերվել ըստ երկրների, օրինակ 2 տարվա հնեցման մի երկրում լինի 2 տարի 3 ամսվա հնեցման, սակայն մենք կներկայացնենք Կոնյակների ազգային միջարհեստակցական բյուրոյի (Bureau National Interprofessionnel du Cognac) դասակարգումը։

Կոնյակը դասակարգվում է ըստ տարիքի և որակի` VS, VSOP և XO։ Յուրաքանչյուրը համապատասխանում է նրան, թե որքան ժամանակ է կոնյակը հնացվել կաղնե տակառներում։ 1983 թվականին, BNIC-ի (Bureau National Interprofessionnel du Cognac) պահանջից հետո Ֆրանսիայի կառավարությունը մշակեց կանոնակարգեր, որոնք կարգավորում էին կոնյակի որակը նկարագրելու համար օգտագործվող տերմինները: Այս նշումները, որոնք կարող են ներառվել պիտակի վրա, վերաբերում են կոնյակի պատրաստման ժամանակ օգտագործված ամենաերիտասարդ օ-դե-վիի տարիքին:

VS (Very Special) «Շատ հատուկ»

VS-ը նշանակում է «Շատ հատուկ». V.S. կոնյակ պատրաստելու համար կարելի է օգտագործել առնվազն երկու տարվա վաղեմություն ունեցող eaux-de-vie-ից: Թույլատրվում են այլ հայտարարներ և անվանումներ, ինչպիսիք են «3 աստղ» կամ «luxury»՝ շքեղ, և որպես այդպիսին ներառված են VS կոնյակի կատեգորիայում:

Կոնյակը առնվազն երկու տարվա հնացում պետք է ունենա, որպեսզի կոչվի կոնյակ։ Շատ երկրներում այն պահանջում է նույնիսկ երկու տարի և երեք ամսվա հնացում։

Հայկական շատ կոնյակներ ունեն «3 աստղ»։ Այն բավականին մատչելի և հասանելի բոլորին ամենուր։ Պետք չէ մտածել սակայն, որ VS թերի կոնյակ է և արժանի չէ ծափահարությունների։

VSOP (Very Superior Old Pale)

VSOP-ը նշանակում է «Very Superior Old Pale». VSOP կոնյակները ստեղծվում են առնվազն չորս տարի հնեցված eaux-de-vie-ից: VSOP կատեգորիան ներառում է այնպիսի նշումներ, ինչպիսիք են «Հին» կամ «Պահուստային»:

VSOP կոնյակների աստղ կարելի է համարել կոնյակ Արարատ 5 տարվա հնացման կոնյակների արքային։ Մեղմ, բայց միաժամանակ ազդեցիկ համը այս կոնյակին դարձրել է ցանկալի ընկեր բոլոր խնջույքներում։

Արարատ կոնյակ գնել և նվիրել ոչ թե ինքդ քեզ այլ ուրիշին դժվար է, սակայն մտերիմ մարդկանց ուրախացնելու համար մենք ամեն ինչի պատրաստ ենք, և մեր այդ նվերը նրանց կպարգևի  հաճելի պահերի փունջ, որը երկար ժամանակ կհիշվի։

XO (Extra Old)

XO-ն նշանակում է «Extra Old»։ XO կոնյակները պատրաստվում են առնվազն վեց տարեկան eaux-de-vie-ից: Հայաստանում XO կոնյակներից շատ հայտնի է կոնյակ Նաիրին։ Համոզված եմ շատ եք լսել կոնյակ Նաիրի՝ իսկական կոնյակի մասին, միգուցե նույնիսկ համտեսել եք։ Այս կոնյակին կարելի է համարել XO կոնյակների հայր, որը իր 20 տարվա հնացմամբ պարգևում է ուղղակի անմոռանալի համ։